درجه سختی موس
مقیاس سختی موس بر اساس توانایی کانیها در خراش زدن یکدیگر تعیین میشود. این مقیاس از ۱ (نرمترین) تا ۱۰ (سختترین) میرود.تالک دارای سختی موس 1 است، درحالی که الماس سختی 10 دارد
مقیاس سختی موس در جواهرشناسی نقش مهمی ایفا میکند. این مقیاس برای تعیین مقاومت سنگهای قیمتی در برابر خراش و ساییدگی استفاده میشود. این نکته برای ارزیابی دوام یک سنگ قیمتی برای استفاده در جواهرات یا دیگر کاربردهای تزئینی بسیار مهم است. سنگهای قیمتی با سختی بالاتر به طور کلی مقاومتر و کمتر به خراش یا شکستگی حساس هستند. به عنوان مثال، الماس با سختی ۱۰ سختترین مادهی طبیعی است، در حالی که تالک با سختی 1 نرمترین مادهی طبیعی در این مقیاس است. اوبسیدیان، نوعی شیشهی آتشفشانی، سختی حدود 5 تا 5.5 را در مقیاس موس دارد که نسبت به سایر سنگهای قیمتی نسبتاً نرمتر است.
تعدادی از جواهرسازان با کیفیت در اوایل قرن بیستم این نوع تنظیم را توسعه دادند. آنها با استفاده از این تکنیک، قطعاتی بسیار شگفتانگیز ساختند. از دهه 1990 به بعد، سایر تولیدکنندگان جواهر از ماشینآلات برای تولید اقلامی با ظاهر مشابه به صورت ارزان استفاده کردند، که این باعث شده تا مشتریان بسیاری از خرید خود ناراضی شوند.
الماس با سختی موس ۱۰، سختترین ماده طبیعی است و میتواند به راحتی سنگهای نرمتر را خراش دهد. به عنوان مثال، الماس (سختی 10) میتواند به راحتی سنگهای نرمتر مانند مروارید (سختی 2.5-4.5) یا اوپال (سختی 5.5-6.5) را خراش دهد.در مقیاس موس ۲ ، ۲.۵. کهربا صمغ فسیل شده درختان خاصی است و نرمترین سنگ قیمتی است که به طور منظم استفاده میشود. این سنگ مقاومت کمتری دارد و میتواند توسط بسیاری از مواد معمولی مانند بنزین، الکل و مواد شیمیایی تمیز کننده آسیب ببیند. هرگز نباید با دستگاه های تمیز کننده اولتراسونیک تمیز شود.مروارید ها درجه سختی ۲.۵-۴.۵ است ، به دلیل نحوه ایجاد لایه به لایه آن ها در داخل یک صدف به راحتی شکسته میشوند و حتی ممکن است در اسیدهای ملایم حل شوند .
جواهرات سنگهای قیمتی و فلزات از 1 تا 10
طلای 18 عیار 2.75/10
مروارید 2.5-4.5/10
پلاتین 4-4.5/10
آمتیست 7/10
عقیق 7/10
سیترین 7/10
گارنت 6.5-7.5/10
تورمالین 7-7.5
زمرد 7.5-8/10
توپاز 8/10
الکساندریت 8.5/10
زیرکونیا مکعبی 8.5/10
یاقوت کبود9/10
یاقوت سرخ 9/10
10/10 الماس 10/10
مواد معدنی از 1 تا 10 مقیاس سختی موس برای مواد معدنی دارای مثالهای مشخصی برای هر مقدار است.
تالک 1/10
ژیپس2/10
کلسیت 3/10
فلوریت 4/10
آپاتیت 5/10
فلدسپات ارتوکلاز 6/10
کوارتز 7/10
توپاز 8/10
کوراندوم 9/10
الماس 10/10
انواع سنگ ها
سنگ زمرد: سنگ زمرد یکی از گوهرهای قیمتی است که در کلمبیا، برزیل، روسیه و افغانستان یافت میشود. این سنگ دارای جنس سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم است.درجه سختی زمرد بین 7.5 تا 8 در مقیاس موس قرار دارد.
سنگ عقیق:عقیق نیز یکی از سنگهای قیمتی است که در انواع مختلف و رنگها یافت میشود.درجه سختی عقیق بین 7 تا 6.5 در مقیاس موس قرار دارد¹. از خواص عقیق میتوان به تقویت حافظه و تعادل احساسی اشاره کرد.
سنگ فیروزه: فیروزه نیز یکی از گوهرهای قیمتی است که در انواع مختلف، از جمله آبی و آتشین، یافت میشود.درجه سختی فیروزه بین 5.5 تا 6.5 در مقیاس موس قرار دارد.
سنگ اوپال:اوپال یک سنگ نرم است که در ترکیبات آن، سیلیس و آب وجود دارد.درجه سختی اوپال بین 5.5 تا 6.5 در مقیاس موس است.اوپال انواع و رنگهای مختلفی دارد، از جمله سیاه، آبی، آتشین و سفید.
سنگ توپاز: یک کانی سیلیکاتی است که در انواع مختلف یافت میشود. این سنگ دارای سختی 8 در مقیاس موس است و معمولاً به رنگهای زرد، قهوهای، آبی، صورتی، قرمز و سبز دیده میشود1. توپاز به عنوان نمادی از خورشید و موفقیت شناخته میشود.
سنگ کوارتز: نیز یک کانی سیلیکاتی است که در انواع رنگها یافت میشود. این سنگ دارای سختی 7 در مقیاس موس است و به عنوان یکی از تمیزترین، شفافترین و تردترین سنگهای بیرنگ شناخته میشود2. کوارتز در ساخت جواهرات، شیشهسازی، ابزارهای نوری و الکتریکی نیز کاربرد دارد
جدول سختی سنگ ها رو میتوانید در زیر مشاهده کنید
نام سنگ ( name ) | سختی (Hardness) | Name | Hardness |
الماس (Diamond) | 10 | Hypersthene | 5 - 6 |
موزانایت ( Moissanite ) | 9½ | Ilmenite | 5 - 6 |
یاقوت (Ruby) | 9 | لاجورد ( Lapis Lazuli ) | 5 - 6 |
یاقوت کبود (Sapphire) | 9 | Lazulite | 5 - 6 |
الکساندریت (Alexandrite) | 8½ | Nepheline | 5 - 6 |
کریزوبریل (Chrysoberyl) | 8½ | Neptunite | 5 - 6 |
هولتیت (Holtite) | 8½ | Pargasite | 5 - 6 |
زیرکونیا(Zirconia) | 8½ | Samarskite | 5 - 6 |
رودیزیت (Rhodizite) | 8 - 8½ | Stibiotantalite | 5 - 6 |
تافیت (Taaffeite) | 8 - 8½ | Tremolite | 5 - 6 |
اسپینل (Spinel) | 8 | فیروزه (Turquoise) | 5 - 6 |
توپاز (Topaz) | 8 | Analcime | 5 - 5½ |
آکوامارین (Aquamarine ) | 7½ - 8 | Datolite | 5 - 5½ |
برلیان قرمز( Red Beryl ) | 7½ - 8 | Durangite | 5 - 5½ |
Precious Beryl | 7½ - 8 | Eudialyte | 5 - 5½ |
گرانیت(Gahnite) | 7½ - 8 | Goethite | 5 - 5½ |
پینایت (Painite ) | 7½ - 8 | Hydroxylherderite | 5 - 5½ |
(Phenakite) فناکیت | 7½ - 8 | Meliphanite | 5 - 5½ |
زمرد (Emerald) | 7½ - 8 | Mesolite | 5 - 5½ |
آندالوزیت (Andalusite) | 7½ | Microlite | 5 - 5½ |
اوکلاز (Euclase) | 7½ | Monazite | 5 - 5½ |
همبرگیت (Hambergite) | 7½ | Natrolite | 5 - 5½ |
Grandidierite | 7 - 7½ | Titanite | 5 - 5½ |
Pyrope | 7 - 7½ | Wolframite | 5 - 5½ |
Sekaninaite | 7 - 7½ | Apatite | 5 |
Simpsonite | 7 - 7½ | Bismuto Tantalite | 5 |
Spessartine | 7 - 7½ | Childrenite | 5 |
Tourmaline | 7 - 7½ | Dioptase | 5 |
Amethyst | 7 | Fluorapatite | 5 |
Aventurine | 7 | Hemimorphite | 5 |
Rock Crystal | 7 | Hydroxylapatite | 5 |
Chambersite | 7 | Mangan-Apatite | 5 |
Chrome Dravite | 7 | Odontolite | 5 |
Citrine | 7 | Rinkite | 5 |
Forsterite | 7 | Schlossmacherite | 5 |
Povondraite | 7 | Smithsonite | 5 |
Quartz | 7 | Spurrite | 5 |
Smoky Quartz | 7 | Strass | 5 |
Zunyite | 7 | Vayrynenite | 5 |
Garnet | 6½ - 7½ | Ekanite | 4½ - 6½ |
Jeremejevite | 6½ - 7½ | Apophyllite | 4½ - 5 |
Sillimanite | 6½ - 7½ | Augelite | 4½ - 5 |
Zircon | 6½ - 7½ | Charoite | 4½ - 5 |
Axinite | 6½ - 7 | Gaspéite | 4½ - 5 |
Chalcedony | 6½ - 7 | Hodgkinsonite | 4½ - 5 |
Chrysoprase | 6½ - 7 | Legrandite | 4½ - 5 |
Diaspore | 6½ - 7 | Pectolite | 4½ - 5 |
Ferro-Axinite | 6½ - 7 | Scheelite | 4½ - 5 |
Gadolinite | 6½ - 7 | Wardite | 4½ - 5 |
Grossular | 6½ - 7 | Wollastonite | 4½ - 5 |
Hiddenite | 6½ - 7 | Bayldonite | 4½ |
Jadeite | 6½ - 7 | Colemanite | 4½ |
Jasper | 6½ - 7 | Parisite | 4½ |
Kornerupine | 6½ - 7 | Prosopite | 4½ |
Kunzite | 6½ - 7 | Yugawaralite | 4½ |
Mangan-Axinite | 6½ - 7 | Kyanite | 4 - 7 |
Peridot | 6½ - 7 | Sérandite | 4 - 5½ |
Pollucite | 6½ - 7 | Chabazite | 4 - 5 |
Serendibite | 6½ - 7 | Friedelite | 4 - 5 |
Sinhalite | 6½ - 7 | Lithiophilite | 4 - 5 |
Spodumene | 6½ - 7 | Mordenite | 4 - 5 |
Tanzanite | 6½ - 7 | Triphylite | 4 - 5 |
Thorianite | 6½ - 7 | Variscite | 4 - 5 |
Tinzenite | 6½ - 7 | Zincite | 4 - 5 |
GGG | 6½ | Carletonite | 4 - 4½ |
Magnesio-Axinite | 6½ | Hübnerite | 4 - 4½ |
Nambulite | 6½ | Purpurite | 4 - 4½ |
Vesuvianite | 6½ | Algodonite | 4 |
Cassiterite | 6 - 7 | Ammonite | 4 |
Clinozoisite | 6 - 7 | Barytocalcite | 4 |
Epidote | 6 - 7 | Flourite | 4 |
Hancockite | 6 - 7 | Leucophanite | 4 |
Pyrolusite | 6 - 7 | Libethenite | 4 |
Sogdianite | 6 - 7 | Rhodochrosite | 4 |
Amazonite | 6 - 6½ | Magnesite | 3½ - 4½ |
Andesine | 6 - 6½ | Siderite | 3½ - 4½ |
Anorthoclase | 6 - 6½ | Ankerite | 3½ - 4 |
Benitoite | 6 - 6½ | Aragonite | 3½ - 4 |
Bixbyite | 6 - 6½ | Azurite | 3½ - 4 |
Bytownite | 6 - 6½ | Chalcopyrite | 3½ - 4 |
Chondroite | 6 - 6½ | Creedite | 3½ - 4 |
Helvite | 6 - 6½ | Cuprite | 3½ - 4 |
Hyalophane | 6 - 6½ | Dickinsonite | 3½ - 4 |
Labradorite | 6 - 6½ | Dolomite | 3½ - 4 |
Marcasite | 6 - 6½ | Euchroite | 3½ - 4 |
Microcline | 6 - 6½ | Langbeinite | 3½ - 4 |
Nephrite | 6 - 6½ | Malachite | 3½ - 4 |
Norbergite | 6 - 6½ | Mimetite | 3½ - 4 |
Oligoclase | 6 - 6½ | Pentlandite | 3½ - 4 |
Petalite | 6 - 6½ | Powellite | 3½ - 4 |
Prehnite | 6 - 6½ | Scorodite | 3½ - 4 |
Pyrite | 6 - 6½ | Shungite | 3½ - 4 |
Rutile | 6 - 6½ | Shattuckite | 3½ - 4 |
Sanidine | 6 - 6½ | Sphalerite | 3½ - 4 |
Smaragdite | 6 - 6½ | Wavellite | 3½ - 4 |
Sugilite | 6 - 6½ | Wurtzite | 3½ - 4 |
Tantalite | 6 - 6½ | Adamite | 3½ |
Xonotlite | 6 - 6½ | Anhydrite | 3½ |
Zoisite | 6 - 6½ | Chiolite | 3½ |
Aegirine | 6 | Huréaulite | 3½ |
Amblygonite | 6 | Strontianite | 3½ |
Clinohumite | 6 | Thaumasite | 3½ |
Humite | 6 | Weloganite | 3½ |
Hurlbutite | 6 | Cacoxenite | 3 -4 |
Lawsonite | 6 | Coral | 3 -4 |
Pumpellyite | 6 | Ludlamite | 3 -4 |
Tephroite | 6 | Anglesite | 3 - 3½ |
Vlasovite | 6 | Baryte | 3 - 3½ |
Zektzerite | 6 | Boleite | 3 - 3½ |
Hematite | 5½ - 6½ | Cerussite | 3 - 3½ |
Hedenbergite | 5½ - 6½ | Celestine | 3 - 3½ |
Magnetite | 5½ - 6½ | Descloizite | 3 - 3½ |
Manganotantalite | 5½ - 6½ | Greenockite | 3 - 3½ |
Opal | 5½ - 6½ | Howlite | 3 - 3½ |
Rhodonite | 5½ - 6½ | Millerite | 3 - 3½ |
Actinolite | 5½ - 6 | Phosphophyllite | 3 - 3½ |
Allanite | 5½ - 6 | Witherite | 3 - 3½ |
Anatase | 5½ - 6 | Bornite | 3 |
Beryllonite | 5½ - 6 | Calcite | 3 |
Brookite | 5½ - 6 | Kurnakovite | 3 |
Bustamite | 5½ - 6 | Shortite | 3 |
Canasite | 5½ - 6 | Wulfenite | 3 |
Cobaltite | 5½ - 6 | Serpentine | 2½ - 5½ |
Euxenite | 5½ - 6 | Pearl | 2½ - 4½ |
Fabulite | 5½ - 6 | Jet | 2½ - 4 |
Fergusonite | 5½ - 6 | Chalcocite | 2½ - 3 |
Haüyne | 5½ - 6 | Crocoite | 2½ - 3 |
Leucite | 5½ - 6 | Gaylussite | 2½ - 3 |
Marialite | 5½ - 6 | Gold | 2½ - 3 |
Meionite | 5½ - 6 | Inderite | 2½ - 3 |
Milarite | 5½ - 6 | Lepidolite | 2½ - 3 |
Montebrasite | 5½ - 6 | Pyrargyrite | 2½ - 3 |
Natromontebrasite | 5½ - 6 | Silver | 2½ - 3 |
Periclase | 5½ - 6 | Stolzite | 2½ - 3 |
Pyroxmangite | 5½ - 6 | Vanadinite | 2½ - 3 |
Sarcolite | 5½ - 6 | Whewellite | 2½ - 3 |
Scorzalite | 5½ - 6 | Brucite | 2½ |
Scapolite | 5½ - 6 | Cryolite | 2½ |
Sodalite | 5½ - 6 | Linarite | 2½ |
Tugtupite | 5½ - 6 | Lizardite | 2½ |
Brazilianite | 5½ | Proustite | 2½ |
Breithauptite | 5½ | Sturmanite | 2½ |
Chromite | 5½ | Chrysocolla | 2 - 4 |
Enstatite | 5½ | Clinochrysotile | 2 -3 |
Linobate | 5½ | Fuchsite | 2 -3 |
Magnesiochromite | 5½ | Muscovite | 2 -3 |
Moldavite | 5½ | Phosgenite | 2 -3 |
Willemite | 5½ | Shomiokite | 2 -3 |
Aeschynite | 5 - 6 | Amber | 2 - 2½ |
Bronzite | 5 - 6 | Cinnabar | 2 - 2½ |
Cancrinite | 5 - 6 | Ettringite | 2 - 2½ |
Catapleiite | 5 - 6 | Kämmererite | 2 - 2½ |
Ceruléite | 5 - 6 | Mellite | 2 - 2½ |
Clinoenstatite | 5 - 6 | Senarmontite | 2 - 2½ |
Davidite | 5 - 6 | Ulexite | 2 - 2½ |
Diopside | 5 - 6 | Villiaumite | 2 - 2½ |
Ferrosilite | 5 - 6 | Gypsum | 2 |
Hornblende | 5 - 6 | Stichtite | 1½ - 2½ |
|
| Sulphur | 1½ - 2½ |
|
| Covellite | 1½ - 2 |
|
| Melonite | 1½ - 2 |
|
| Realgar | 1½ - 2 |
|
| Vivianite | 1½ - 2 |
|
| Palygorskite | 1 - 2 |
|
| Pyrophyllite | 1 - 2 |
|
| Talc | 1 |