معادن طلا در ایران

معادن فلزات در ایران

ایران با داشتن یکی از غنی‌ترین ذخایر معدنی جهان، به ویژه در زمینه فلزات، نقش مهمی در صنعت معدن جهانی دارد. معادن فلزی در ایران شامل ذخایر بزرگی از طلا، مس، آهن، روی، آلومینیوم و سرب هستند که از جمله مهم‌ترین منابع طبیعی کشور به شمار می‌آیند.معدن مس سرچشمه در استان کرمان یکی از بزرگ‌ترین معادن مس جهان است که نه تنها به لحاظ حجم تولید، بلکه از نظر کیفیت نیز در زمره معادن برتر قرار دارد. این معدن با داشتن ذخایر عظیم مس، به عنوان یکی از پایه‌های اقتصادی منطقه و کشور محسوب می‌شود.علاوه بر مس، ایران دارای ذخایر قابل توجهی از سنگ آهن نیز می‌باشد. معادن سنگ آهن گل گهر و چادرملو در استان‌های کرمان و یزد به عنوان بزرگ‌ترین معادن سنگ آهن کشور، نقش اساسی در تامین مواد اولیه صنعت فولاد ایران دارند. تولید فولاد از این معادن، ایران را به یکی از تولیدکنندگان مهم فولاد در منطقه و جهان تبدیل کرده است.ذخایر روی ایران نیز در سطح جهانی شناخته شده هستند. معدن انگوران در استان زنجان با دارا بودن ذخایر بزرگ روی، نقش حیاتی در صنعت فلزات غیر آهنی کشور دارد. استخراج و فرآوری روی از این معدن، به تولید محصولات مختلف صنعتی و افزایش صادرات غیر نفتی کشور کمک می‌کند.معادن آلومینیوم ایران نیز با وجود منابع غنی بوکسیت، در حال توسعه و رشد هستند. پروژه‌های بزرگ مانند آلومینیوم جنوب و آلومینیوم اراک با هدف افزایش ظرفیت تولید و رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی در حال اجرا هستند.در نهایت، معدن سرب مهدی‌آباد در استان یزد یکی از مهم‌ترین منابع تولید سرب در کشور است. این معدن با دارا بودن ذخایر عظیم سرب، به تامین نیازهای صنعتی و ساختاری کشور کمک می‌کند.

معادن طلا در ایران

معدنکاری در ایران هنوز در حال توسعه است، اما این کشور یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان مواد معدنی در جهان است. ایران در میان 15 کشور غنی از مواد معدنی قرار دارد و دارای حدود 68 نوع ماده معدنی، 37 میلیارد تن ذخایر قطعی و بیش از 57 میلیارد تن ذخایر بالقوه به ارزش 770 میلیارد دلار در سال 2014 است. تولید مواد معدنی تنها 0.6 درصد به تولید ناخالص داخلی کشور کمک می‌کند. با اضافه کردن سایر صنایع مرتبط با معدن، این رقم به 4 درصد در سال 2005 می‌رسد. عوامل زیادی به این مسئله کمک کرده‌اند، از جمله نبود زیرساخت‌های مناسب، موانع قانونی، مشکلات اکتشافی و کنترل دولت.

در خصوص سرمایه‌گذاری خارجی در بهره‌برداری از معدن، سرمایه‌گذاری داخلی به میزان ۸۴ میلیارد تومان و سرمایه‌گذاری خارجی به مبلغ ۱۵.۲ میلیون یورو اختصاص یافته است. به طور متوسط، حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد ماشین‌آلات استفاده شده در خط تولید وارداتی است و مابقی در ایران تولید می‌شود. بهره‌برداری از این معدن باعث افزایش ۳ تنی تولید شمش طلا در ایران می‌شود. به عبارت دیگر، معدن زرشوران روزانه ۱۰ کیلوگرم طلای خالص تولید خواهد کرد.

این معدن دارای ذخیره قطعی حداقل ۱۱۰ تن طلای خالص است. در مرحله اول عملیات، تولید سالیانه به سه تن می‌رسد و در مرحله دوم به شش تن افزایش می‌یابد. این بدان معناست که عمر مفید معدن به مدت ۲۰ سال برآورد شده است. امیدواریم با ادامه فعالیت‌های اکتشافی، ذخایر جدیدی کشف شود تا تلاش‌ها برای استخراج طلا در زرشوران، منطقه‌ای در نزدیکی شهر تکاب در استان آذربایجان غربی، ادامه یابد.

در خصوص اقدامات ایمنی، معدن زرشوران یک معدن سطحی است و بنابراین با مشکلات ایمنی کمتری مواجه است. واحد فرآوری مشکلات زیست‌محیطی را برطرف کرده و مقررات ایمنی را رعایت کرده است. در فرآیند تولید شمش طلا، از سیانید برای فرآوری کنسانتره‌های طلا استفاده می‌شود. فرآیندهای اکسیداسیون و شستشو نیز گازهای سمی تولید می‌کنند، به همین دلیل ملاحظات زیست‌محیطی پروژه در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال، برای جلوگیری از آسیب به محیط زیست، به میزان ۶ میلیارد تومان در سد باطله‌های زرشوران سرمایه‌گذاری کرده‌ایم تا منابع طبیعی و محیط زیست را حفظ کنیم.

آخرین نکته این است که هیچ آمار رسمی در مورد مصرف یا تولید طلا در کشور وجود ندارد، زیرا تنها آمار رسمی متعلق به معدن موته (در استان اصفهان) که یک واحد دولتی است، می‌باشد. اما در مورد معادن خصوصی مانند معدن آق‌دره در نزدیکی زرشوران، هیچ آمار رسمی در دسترس نیست. با این وجود، بر اساس آمار منتشر شده توسط وزارت معادن، تولید طلای ایران حدود ۲.۵ تن در سال است و با افتتاح این کارخانه در هفته دولت، تولید شمش طلای کشور دو برابر خواهد شد.

معدنکاری در ایران هنوز در حال توسعه است، اما این کشور یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان مواد معدنی در جهان است. ایران در میان 15 کشور غنی از مواد معدنی قرار دارد و دارای حدود 68 نوع ماده معدنی، 37 میلیارد تن ذخایر قطعی و بیش از 57 میلیارد تن ذخایر بالقوه به ارزش 770 میلیارد دلار در سال 2014 است. تولید مواد معدنی تنها 0.6 درصد به تولید ناخالص داخلی کشور کمک می‌کند. با اضافه کردن سایر صنایع مرتبط با معدن، این رقم به 4 درصد در سال 2005 می‌رسد. عوامل زیادی به این مسئله کمک کرده‌اند، از جمله نبود زیرساخت‌های مناسب، موانع قانونی، مشکلات اکتشافی و کنترل دولت.

مهم‌ترین معادن ایران شامل زغال‌سنگ، مواد معدنی فلزی، شن و ماسه، مواد شیمیایی و نمک هستند. استان خراسان بیشترین معادن فعال را در ایران دارد. سایر ذخایر بزرگ که عمدتا توسعه نیافته باقی مانده‌اند شامل روی (بزرگترین در جهان)، مس (نهمین بزرگترین ذخایر جهان در سال 2011)، آهن (دوازدهمین بزرگترین در جهان در سال 2013)، اورانیوم (دهمین بزرگترین در جهان) و سرب (یازدهمین بزرگترین در جهان) هستند. ایران با حدود 1٪ از جمعیت جهان، بیش از 7٪ از ذخایر معدنی جهان را در اختیار دارد.

در سال 2019، ایران دومین تولیدکننده بزرگ گچ در جهان، هشتمین تولیدکننده بزرگ مولیبدنوم، هشتمین تولیدکننده بزرگ آنتیموان، یازدهمین تولیدکننده بزرگ سنگ‌آهن، هجدهمین تولیدکننده بزرگ گوگرد و بیست و یکمین تولیدکننده بزرگ نمک در جهان بود. همچنین در سال 2018، سیزدهمین تولیدکننده بزرگ اورانیوم در جهان بود.

نزدیک به 30 درصد از سرمایه‌گذاری کشور در سال‌های اخیر در زمینه معدن صورت گرفته است. در سال 2008، چهل و پنج درصد از سرمایه بازار سهام در صنایع معدنی بوده است. در سال 2008، سهم بخش معدن و صنایع معدنی به بیش از پنج درصد از تولید ناخالص داخلی افزایش یافت. بخش معدن با حاشیه سود 58 درصد، در میان 100 شرکت برتر ایرانی در سال 2009، بالاترین حاشیه سود را داشت، در حالی که شرکت‌های موجود در فهرست Fortune 500 دارای حاشیه سود ناخالص 11 درصد بودند. در سه‌ماهه اول سال 2009-2010، ایران نزدیک به 5.6 میلیون تن محصولات معدنی به ارزش بیش از 1.2 میلیارد دلار صادر کرد. در سال 2009-2010، بخش معدن دارای صادراتی به ارزش 8.13 میلیارد دلار بود که حدود 32 درصد از صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌داد. قیمت سنگ‌آهن هر ساله توسط دولت پس از مذاکرات بین تولیدکنندگان سنگ‌آهن و فولاد تعیین می‌شود. در سال 2008، متوسط قیمت سنگ‌آهن 56 دلار در هر تن بود. قیمت‌های فولاد، سیمان و سنگ‌آهن در حال حاضر در ایران آزاد شده است. در مارس 2012، بورس کالاهای ایران (IME) اعلام کرد که قیمت فروش فولاد خام و فرآورده‌های آن به طور کامل آزاد شده است. ذخایر معدنی ایران به بیش از 770 میلیارد دلار (در سال 2014) ارزش‌گذاری شده است.

در سال 2005، از مجموع 3,125 معدن فعال، 2,747 معدن توسط بخش خصوصی و 378 معدن توسط بخش عمومی اداره می‌شد. از سال 2010، 5,574 معدن در 30 استان کشور بهره‌برداری می‌شوند. نرخ استخراج از این معادن در سال‌های گذشته حدود 217.5 میلیون تن بوده است. بیش از 100,000 نفر در حال حاضر در بخش معدن مشغول به کار هستند، در حالی که به طور کلی حدود 500,000 نفر در بخش معدن مشغول به کار هستند. تعداد واحدهای معدنی فعال به 20,375 واحد می‌رسد. شرکت ملی معدن ایران بیست و سومین شرکت معدنی بزرگ جهان است با 0.6٪ از کل تولید معدنی جهان.

پروژه‌های اکتشافی که توسط سازمان ملی زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در دوره سه‌ساله 2005-2008 اجرا شده‌اند، شش برابر بیشتر از ارقام مشابه در دوره قبلی دولت بوده است. از سال 2005، نرخ مرگ و میر در حوادث معدنی به یک مرگ برای هر 10 میلیون تن تولید معدنی کاهش یافته است، در حالی که قبلاً این نرخ برای هر 6 میلیون تن تولید بود.

کالاها

پیش از انقلاب اسلامی، یکی از تحولات اصلی ایران به عنوان یک کشور صنعتی، صنعت فولاد بود. مجتمع عظیم فولاد آریامهر ساخت شوروی در اصفهان، تمرکز صنعتی پیشرو در کشور بود. در سال 1978، آریامهر بیش از 1.9 میلیون تن فولاد در سال تولید می‌کرد و تا سال 1985، قرار بود تولید آن به 8 میلیون تن در سال برسد، و آن را به یکی از بزرگترین کارخانه‌های فولاد جهان تبدیل کند. تا سال 1985،کارخانه‌های جدید در اهواز، بندرعباس، اصفهان و سایر سایت‌ها، ظرفیت تولید فولاد ایران را به بیش از 15 میلیون تن در سال می‌رساند.

ظرفیت تولید فولاد به 17 میلیون تن از 10 میلیون تن در سال 2009 پس از اجرای پروژه‌های خصوصی و دولتی خواهد رسید و در بلندمدت به 40 میلیون تن خواهد رسید. کارخانه‌های اصلی فولاد در اصفهان و خوزستان قرار دارند.

تولیدکنندگان اصلی فولاد خام در ایران عبارتند از:

• کارخانه فولاد مبارکه (47٪ سهم بازار در سال 2010)
• شرکت فولاد خوزستان (23٪ سهم بازار، با ظرفیت جدید 80,000 تن)
• کارخانه ذوب‌آهن اصفهان (20٪ سهم بازار)
• گروه صنایع فولاد ملی ایران (10٪ سهم بازار)
• شرکت مازندران (10٪ سهم بازار)

تولیدکنندگان جدید یا برجسته فولاد در ایران عبارتند از:

• شرکت فولاد آذربایجان
• شرکت فولاد آلیاژی ایران
• شرکت لوله‌سازی و نورد اهواز
• شرکت فولاد خراسان
• مجتمع فولاد نطنز، نزدیک شهر اصفهان با ظرفیت تولید سالانه 800,000 تن میلگرد و بزرگترین کارخانه میلگرد در خاورمیانه

مجتمع فولاد بناب، در استان آذربایجان شرقی. واحد اول یک خط تولید میلگرد فولادی با ظرفیت تولید 1 میلیون تن در سال است که بزرگترین از نوع خود در خاورمیانه است. واحد دوم یک کارخانه تولید شمش فولادی با ظرفیت سالانه 500,000 تن است.

در سال 2010، ایران همچنین بزرگترین کارخانه تولید ورق گالوانیزه خودرو در خاورمیانه را در شهر شهرکرد افتتاح کرد. این کارخانه که توسط ایران خودرو و سایپا تأمین مالی شده است، ظرفیت تولید 400,000 تن در سال را داراست.

در سال 2012، یک کارخانه تولید شمش فولادی در استان هرمزگان ایران افتتاح شد. شرکت فولاد هرمزگان دارای ظرفیت تولید اولیه 1.5 میلیون تن در سال با قابلیت افزایش به 3 میلیون تن در سال است. این کارخانه توسط یک کنسرسیوم ایرانی-آلمانی (IRITEC، SMS-DEMAG) ساخته شده است.

ایران در سال 2009 خودکفا در تولید فولاد شد. در سال 2008، ایران 7.5 میلیون تن آهن احیاء مستقیم (DRI) تولید کرد. ایران 13 درصد از تولید جهانی DRI و 41 درصد از تولید کل DRI خاورمیانه را تولید می‌کند. علاوه بر این، این پروژه‌ها منجر به تمرکززدایی صنعتی، توسعه مناطق محروم، افزایش تولید ناخالص ملی و ترویج زیرساخت‌های صنعتی شده‌اند. ایران شانزدهمین تولیدکننده فولاد در جهان است.

مجتمع فولاد بناب، در استان آذربایجان شرقی. واحد اول یک خط تولید میلگرد فولادی با ظرفیت تولید 1 میلیون تن در سال است که بزرگترین از نوع خود در خاورمیانه است. واحد دوم یک کارخانه تولید شمش فولادی با ظرفیت سالانه 500,000 تن است.

در سال 2010، ایران همچنین بزرگترین کارخانه تولید ورق گالوانیزه خودرو در خاورمیانه را در شهر شهرکرد افتتاح کرد. این کارخانه که توسط ایران خودرو و سایپا تأمین مالی شده است، ظرفیت تولید 400,000 تن در سال را داراست.

در سال 2012، یک کارخانه تولید شمش فولادی در استان هرمزگان ایران افتتاح شد. شرکت فولاد هرمزگان دارای ظرفیت تولید اولیه 1.5 میلیون تن در سال با قابلیت افزایش به 3 میلیون تن در سال است. این کارخانه توسط یک کنسرسیوم ایرانی-آلمانی (IRITEC، SMS-DEMAG) ساخته شده است.

ایران در سال 2009 خودکفا در تولید فولاد شد. در سال 2008، ایران 7.5 میلیون تن آهن احیاء مستقیم (DRI) تولید کرد. ایران 13 درصد از تولید جهانی DRI و 41 درصد از تولید کل DRI خاورمیانه را تولید می‌کند. علاوه بر این، این پروژه‌ها منجر به تمرکززدایی صنعتی، توسعه مناطق محروم، افزایش تولید ناخالص ملی و ترویج زیرساخت‌های صنعتی شده‌اند. ایران شانزدهمین تولیدکننده فولاد در جهان است.

بوکسیت و آلومینیوم

بوکسیت در سال 2009، ایران 230,000 تن بوکسیت تولید خواهد کرد.

آلومینیوم تولید آلومینیوم ایران در نظر دارد تا به 400,000 تن در سال 2012 و 1.5 میلیون تن در سال 2022 برسد. پروژه‌های برنامه‌ریزی شده شامل پروژه تولید آلومینیوم 100,000 تنی معدن آلومینا در استان خراسان شمالی، پروژه آلومینیوم جنوب با ظرفیت 276,000 تن و پروژه آلومینیوم خوزستان با ظرفیت 375,000 تن هستند. در سال 2012، بزرگترین کارخانه‌های تولید آلومینیوم در ایران عبارتند از:

• ایرالکو
• آلومینای اصفهان
• کارخانه ذوب آلومینیوم هرمزال در بندرعباس. کارخانه هرمزال جدید با ظرفیت تولید سالانه 147,000 تن، یک سرمایه‌گذاری مشترک بین ایران و ایتالیا است.

زغال‌سنگ

ایران دارای ذخایر قطعی قابل بهره‌برداری زغال‌سنگ به میزان تقریباً 1.9 میلیارد تن کوتاه و با ذخایر کل تخمینی زغال‌سنگ به بیش از 50 میلیارد تن کوتاه است. تا میانه سال 2008، کشور حدود 1.3 میلیون تن کوتاه زغال‌سنگ تولید و حدود 1.5 میلیون تن کوتاه مصرف کرد، که آن را به یک واردکننده خالص کوچک زغال‌سنگ تبدیل کرد. ایران برنامه دارد تا تولید زغال‌سنگ سخت را از 2 میلیون تن در نوامبر 2008 به 5 میلیون تن در سال 2012 افزایش دهد. تولیدکنندگان و صادرکنندگان اصلی زغال‌سنگ در ایران عبارتند از:

• شرکت زغال‌سنگ کرمان
• شرکت زغال‌سنگ البرز شرقی
• شرکت زغال‌سنگ البرز مرکزی

کک

در سال 2015، ایران 1.7 میلیون تن کک تولید کرد.

روی و سرب

ایران دارای بیش از 220 میلیون تن ذخایر قطعی سنگ معدن روی و سرب است. با تقریباً 11 میلیون تن فلز روی و 5 میلیون تن فلز سرب، ایران حدود 5 درصد از ذخایر فلزات جهان را داراست. دو معدن مهم در ایران عبارتند از:

• معدن مهدی‌آباد که دارای 75 میلیون تن سنگ معدن با غلظت روی 6% و غلظت سرب 2.7% است.
• معدن انگوران که دارای 16 میلیون تن سنگ معدن با غلظت روی 26% و غلظت سرب 6% است.

در سال 2009، با تولید تقریباً 165,000 تن، ایران در خاورمیانه در رتبه اول و در جهان در رتبه 15ام تولید روی و سرب قرار گرفت. در سال 2009، ایران 77,000 تن کنسانتره و شمش روی و سرب صادر کرد.

اورانیوم

ایران به‌نظر می‌رسد ذخایر بزرگی از اورانیوم برای استفاده به‌عنوان سوخت هسته‌ای در بخش‌های مختلف ایران شامل بندرعباس، یزد، خراسان شمالی و آذربایجان ایران دارد.

در سال‌های 2018 و 2019، ایران تقریباً 84 تن U3O8 (کیک زرد) در سال تولید کرد که تماماً از معادن داخلی تأمین شده بود. به‌دلیل صنعت معدنی اورانیوم توسعه‌یافته کشور، جمهوری اسلامی ایران بیش از پاکستان اورانیوم استخراج می‌کرد.

فلوریت

مازندران، یک ذخیره ارزشمند از مواد معدنی ایران است. استخراج بیش از 22 میلیون مواد معدنی و اشتغال بیش از چهار هزار نفر، معادن را به گنجینه‌های طلایی در مازندران تبدیل کرده است.

مس

در سال 2009، ایران 383,000 تن مس تولید کرد. تا سال 2011، ایران نهمین ذخایر بزرگ مس جهان را با 32.5 میلیون تن داشت. معادن سرچشمه در استان کرمان حاوی دومین لود بزرگ مس جهان است (5٪ از کل مس جهان). تا سال 2010، ایران در رتبه 10ام تولید مس و 17ام تولید کاتدهای مس (220,000 تن) قرار داشت. در سال 2009، ایران 1.2 میلیارد دلار کاتد مس صادر کرد. شرکت ملی صنایع مس ایران (NICICO) یکی از بزرگترین شرکت‌های فهرست شده در بورس تهران و بزرگترین صادرکننده غیرنفتی ایران در سال 2010 با صادراتی به ارزش 1.3 میلیارد دلار بود.

طلا

ذخایر کل طلا (زیرزمینی) ایران به حدود 320 تن متریک تخمین زده می‌شود. بر اساس برنامه کوتاه‌مدت (2008)، تولید طلا به 5 تن در سال خواهد رسید. در برنامه بلندمدت، این رقم به 25 تن در سال خواهد رسید. مناطق اصلی غنی از طلا در ایران عبارتند از:

• میدوک در شهر بابک (استان کرمان)
• خورپه در پیرانشهر (استان آذربایجان غربی)
• نبیجان در کلیبر، (استان آذربایجان شرقی)
• اندریان در شهرستان ورزقان، استان آذربایجان شرقی
• الیک در جلفا (استان آذربایجان شرقی)
• لغه (استان زنجان)
• قلقل (استان کردستان)
• سقز، در غرب
• پیرانشهر در غرب
• مهرآباد، در شرق
• شیخ‌آباد، در شرق

معدن طلای واقع در شهر تکاب در استان آذربایجان غربی (بزرگترین معدن طلای ایران تا سال 2012) دارای بیش از 4 تن ذخایر قطعی طلا می‌باشد و از هر تن سنگ معدن طلا می‌توان 5.81 گرم طلا به‌دست آورد. در سال 2012، سه معدن طلای جدید با 16 تن ذخایر خالص قطعی طلا در شهر سقز در استان کردستان کشف شد. در سال 2014، ذخایر سنگ معدن طلای معدن زره‌شوران در استان آذربایجان غربی (بزرگترین کارخانه طلای خاورمیانه) حدود 20 میلیون تن با عیار متوسط 5.5 گرم در هر تن برآورد شد که به عنوان یکی از باارزش‌ترین معادن شناخته شده در کشور محسوب می‌شود.

در سال 2020، مقامات استانی اعلام کردند که پس از تکمیل مراحل اکتشاف و بررسی، ذخایر بزرگی از طلا در جنوب شرق سیستان و بلوچستان کشف شده است. مجوز اکتشاف معدنی با ذخایر قطعی هشت تن طلا صادر شد. مقامات ایرانی سیستان و بلوچستان را 'رنگین‌کمان معدنی' ایران نامیدند، زیرا دارای غنی‌ترین ذخایر آنتیموان، تیتانیوم، مس و طلا است.

در سال 2009، ایمیدرو گزارش داد که 9 کشور از جمله سوریه، ونزوئلا، بولیوی، الجزایر، لبنان، اکوادور، عراق، بلاروس و یکی از کشورهای آسیای میانه دارای کارخانه‌های سیمانی خواهند بود که توسط مهندسان ایرانی ساخته خواهد شد. ایران هشتمین تولیدکننده سیمان در جهان و دومین در خاورمیانه پس از ترکیه است. در سال 2009، ایران حدود 65 میلیون تن سیمان در سال تولید کرد و به 40 کشور صادر کرد. در حال حاضر 57 واحد تولیدی فعال در ایران وجود دارند. تا سال 2010، 28 شرکت سیمان در بورس اوراق بهادار تهران فهرست شده‌اند. ایران 1.8٪ از تولید جهانی سیمان و 1.6٪ از مصرف جهانی سیمان را تشکیل می‌دهد. تولیدکنندگان اصلی سیمان عبارتند از:

• گروه فارس و خوزستان (بزرگترین تولیدکننده سیمان ایران با سهم بازار 24٪)
• شرکت سیمان آبیک (سهم بازار 8٪)
• شرکت سیمان تهران (سهم بازار 7٪)
• شرکت سیمان سپاهان (سهم بازار 6٪)

تولید/قیمت سیمان در ایران از سال 2008 آزادسازی شده است. صنعت سیمان یکی از بخش‌های اقتصادی است که در پی اجرای طرح اصلاح یارانه‌ها در سال 2010 در ایران بیشترین ضربه را خواهد دید، زیرا بسیاری از کارخانه‌های سیمان ایرانی دارای کارایی انرژی پایین هستند.

سرمایه‌گذاری‌های خارجی

دولت مالک 90 درصد از کلیه معادن و صنایع بزرگ مرتبط در ایران است و به دنبال جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای توسعه بخش معدن است. در بخش‌های فولاد و مس به تنهایی، دولت به دنبال جذب حدود 1.1 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی است.

در اوایل دهه 1990، روش معاملات بازخرید (دولت پروژه صنعتی را پس از بازپرداخت سرمایه‌گذاری اولیه خارجی و سود تعریف شده از سوی سرمایه‌گذار خارجی خریداری می‌کند) برای دور زدن محدودیت‌های قانون اساسی در زمینه سرمایه‌گذاری خارجی و جلوگیری از مشکلات احتمالی سیاسی در داخل کشور معرفی شد. این طرح به عنوان یک روش کارآمد برای جذب سرمایه خارجی، خدمات و تخصص فنی، در حالی که هزینه‌های ارزی را کاهش می‌دهد و صادرات را گسترش می‌دهد، حمایت دولت را دارد. اگر دولت ایران قصد دارد برنامه 20 ساله خود را برای بهبود بخش معدن کشور اجرا کند، برآورد می‌شود که 20 میلیارد دلار، عمدتاً به صورت سرمایه‌گذاری خارجی، مورد نیاز خواهد بود.

پروژه‌هایی که واجد شرایط توافق‌نامه‌های بازخرید و تسهیلات وام خارجی هستند عبارتند از:

• پروژه‌هایی که خطوط تولید آلومینیوم را کامل می‌کنند
• پروژه‌هایی که تولید زغال‌سنگ، سنگ‌آهن، فولاد، مس و فلزات رنگدانه‌ای را بسیج می‌کنند
• پروژه‌های فروآلیاژ و تولید طلا

ایران تجهیزات زیر را برای حمایت از بخش معدن وارد می‌کند:

• تجهیزات معدن مانند حفاری‌ها، لودرها و بیل‌ها
• تجهیزات پشتیبانی مانند بولدوزرها، گریدرها، کامیون‌ها و تجهیزات کمکی
• تجهیزات تأسیساتی مانند تجهیزات کارخانه هوای فشرده، تجهیزات تصفیه آب و فاضلاب
• تجهیزات مکانیکی شامل تجهیزات جابجایی سنگ معدن خام، سنگ‌زنی، جداسازی و فرآوری
• تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی
• تجهیزات تأمین و توزیع برق
• ابزارهای کنترل فرآیند

بیشتر تجهیزات توزیع برق برای تأسیسات تأمین آب و تصفیه، همراه با کارخانه‌های فولاد و تأسیسات ذخیره‌سازی به‌صورت محلی تولید می‌شوند. در ایران تقاضا برای ماشین‌آلات دست دوم با کیفیت بالا وجود دارد. تاکنون، انجام کسب‌وکار در ایران تحت تأثیرات سیاسی بوده است. در این راستا، کشورهایی که می‌توانند تصویر سیاسی خنثی و بی‌طرفانه در خاورمیانه حفظ کنند، مزیت دارند.

تولیدات معدنی ایران شامل زغال‌سنگ، عناصر فلزی، شن و ماسه، مواد معدنی شیمیایی و نمک می‌باشد. ایران دارای بزرگ‌ترین ذخایر روی در جهان است، دومین ذخایر بزرگ مس را داراست و در زمینه ذخایر آهن در رتبه نهم قرار دارد. در ادامه فهرستی از برخی تولیدات معدنی صنعتی ایران و رتبه‌بندی‌های بین‌المللی آنها آورده شده است:

رتبه‌بندی‌ها